جوش های روی صورت و بدن نوزاد چیست؟ راه های درمان آن!

جوش‌های روی صورت و بدن نوزاد، که به آنها “جوش نوزادی” یا “جوش نوزادان” هم می‌گویند، یک پدیده طبیعی و بسیار رایج در نوزادان پس از تولد است.

علت جوش های روی صورت و بدن نوزاد

این جوش‌ها معمولاً در ایام اولیه پس از تولد ظاهر می‌شوند و به مرور زمان کاهش می‌یابند. دلایل ایجاد این جوش‌ها عبارتند از:

1. هورمون‌های مادری: نوزادان در دوران بارداری در رحم مادر هورمون‌هایی را از مادر دریافت می‌کنند. این هورمون‌ها به عنوان هورمون‌های تستوسترون و اِستروژن معروف هستند. پس از تولد، سطوح این هورمون‌ها در بدن نوزاد افزایش می‌یابد و می‌توانند به افزایش فعالیت غدد چربی پوست نوزاد و ایجاد جوش‌ها کمک کنند.
2. غدد چربی فعال: پوست نوزادان پس از تولد هنوز در حال تکامل است و غدد چربی آنها فعال هستند. این غدد چربی می‌توانند به دلیل افزایش فعالیت به عنوان پاسخ به هورمون‌هایی که از مادر دریافت کرده‌اند، به افزایش تولید چربی و انسداد موجب ایجاد جوش‌ها شوند.
3. حساسیت پوست: پوست نوزادان بسیار حساس است و ممکن است به مواد مختلفی که با آن در تماس هستند، واکنش نشان دهد. این حساسیت می‌تواند باعث ایجاد جوش‌های ریز یا قرمز روی پوست نوزاد شود.
4. حالت پوستی: بعضی نوزادان دارای پوستی حساس‌تر و یا متمایل به پوسته‌پوسته شدن هستند. این ویژگی‌ها می‌توانند به ایجاد جوش‌ها و پوسته‌پوسته شدن پوست کمک کنند.

عوامل تحریک کننده پوست نوزاد

عوامل تحریک‌کننده پوست نوزاد می‌توانند به شکل مختلفی باشند و به پوست حساس نوزاد آسیب بزنند. در زیر، عوامل معمولی تحریک‌کننده پوست نوزاد آورده شده و نکاتی برای پیشگیری از تحریک پوستی نوزاد ارائه شده است:

1. محصولات پوستی:
   • برخی محصولات پوستی ممکن است مواد شیمیایی تحریک‌کننده یا حتی آلرژنی داشته باشند که به پوست نوزاد آسیب برسانند. به عنوان مثال، صابون‌ها و شامپوهای قوی یا حاوی عطرهای مصنوعی ممکن است تحریک‌کننده باشند.
   • برای پوست نوزاد از محصولات ملایم و آرام‌بخش، بدون عطر و مواد شیمیایی معتدل استفاده کنید. همچنین، محصولات مخصوص نوزادان را انتخاب کنید.
2. مواد شوینده قوی:
   • برخی از مواد شوینده قوی می‌توانند پوست نوزاد را تحریک کنند. برای شستشوی لباس‌ها و پوشک‌های نوزاد از مواد شوینده خفیف و بدون عطر استفاده کنید.
   • همچنین، پس از شستشو لباس‌ها و پوشک‌ها را به خوبی آبکشی کنید تا مواد شوینده روی پوست نوزاد باقی نماند.
3. تماس با مواد شیمیایی:
   • از تماس پوست نوزاد با مواد شیمیایی مثل خمیر دندان، پودر، یا مواد تمیز کننده‌ها جلوگیری کنید. این مواد ممکن است تحریک‌کننده باشند و باعث عفونت پوستی شوند.
4. ملابس نوزاد:
   • لباس‌های نوزاد باید از مواد نرم و تنفس‌پذیر باشند. لباس‌های تنگ و بافت‌های خشن می‌توانند به پوست نوزاد فشار وارد کنند و تحریک کنند.
   • همچنین، از لباس‌های نوزاد با دسته‌ها و چیسی‌هایی که ممکن است به نوزاد خود آسیب برسانند، خودداری کنید.
5. تغذیه مادران در دوران بارداری و شیردهی:
   • تغذیه صحیح مادران در دوران بارداری و شیردهی می‌تواند به سلامت پوست نوزاد تأثیر بگذارد. برخی مواد غذایی می‌توانند عوامل تحریک‌کننده برای پوست نوزاد باشند.
6. حفاظت از پوست نوزاد در برابر آفت‌ها:
   • در مواجهه با آفت‌ها مانند نمک یا آفتاب، از روش‌های محافظتی مناسب برای پوست نوزاد استفاده کنید. برای مثال، از پوشاک مناسب و کلاه ویژه برای حفاظت از پوست نوزاد در مقابل نور آفتاب استفاده کنید.

علائم جوش های روی صورت و بدن نوزاد

جوش‌های روی صورت و بدن نوزاد، که به آنها “جوش نوزادی” یا “جوش نوزادان” هم معروف هستند، عمدتاً با ویژگی‌های زیر همراه هستند:

1. ظاهر جوش‌ها: جوش‌های نوزادی معمولاً به شکل پوسته‌های کوچک، ریز، و برخی مواقع قرمز رنگ در نواحی مختلف صورت و بدن نوزاد ظاهر می‌شوند. آنها ممکن است شبیه به جوش‌های جوانان و بزرگترها نباشند و به عنوان “پوسته‌پوسته‌ای” هم شناخته می‌شوند.
2. موقعیت: این جوش‌ها معمولاً در نواحی صورت نوزاد مانند پیشانی، بینی، گونه‌ها، چشم‌ها و دهان، و همچنین در بعضی مواقع در نواحی دیگر بدن مانند گردن و سینه ظاهر می‌شوند.
3. تعداد: تعداد جوش‌ها متفاوت بوده و ممکن است از تعداد کمی تا تعداد زیادی متغیر باشد.
4. رفتار: جوش‌های نوزادی به طور عمومی بی‌خطر هستند و به تدریج کاهش می‌یابند. آنها ممکن است در ایام اولیه پس از تولد بیشتر باشند و با گذر زمان کمتر شوند.
5. عوارض: اغلب جوش‌های نوزادی بدون عوارض خاصی هستند و باعث عدم راحتی یا درد نمی‌شوند. اما در بعضی موارد، ممکن است جوش‌ها خارش یا تحریک پوستی را به نوزاد ایجاد کنند.
6. مدت زمان: جوش‌های نوزادی معمولاً در چند هفته اول پس از تولد ظاهر می‌شوند و با گذر زمان به تدریج کمتر و در نهایت ناپدید می‌شوند.

راه های درمان جوش های روی صورت و بدن نوزاد

درمان خانگی

جوش‌های روی صورت و بدن نوزادان به طور عمومی بی‌خطر هستند و نیاز به درمان خاصی ندارند. اما رعایت مراقبت‌های پایه‌ای می‌تواند به کاهش ایجاد جوش‌ها و مراقبت از پوست حساس نوزاد کمک کند. در اینجا چند نکته راجع به راه‌های درمان خانگی جوش‌های نوزاد آورده شده است:

1. شستشوی صورت:
   • پوست نوزاد را با آب گرم و لطیف بشویید. از آب خیلی گرم یا خیلی سرد خودداری کنید.
   • از صابون‌ها و محصولات شوینده قوی استفاده نکنید. بهتر است از محصولات خفیف و آرام‌بخش برای شستشو استفاده کنید یا حتی فقط آب را برای شستشوی پوست نوزاد استفاده کنید.
2. عدم استفاده از کرم و لوسیون:
   • در مورد نوزادان تا 6 ماهه، به عنوان قانون عمومی، از کرم و لوسیون‌های مرطوب‌کننده یا ترطیب‌دهنده بر روی پوست تا زمانی که پوست کاملاً خشک نشده، خودداری کنید. این مواد ممکن است جوش‌ها را بیشتر کنند.
3. دست نزدن به جوش:
   • تلاش کنید از لمس یا خارش دادن جوش‌ها برای نوزاد خود خودداری کنید. این عمل ممکن است باعث تحریک و تشدید جوش‌ها شود. بهتر است ناخن‌های نوزاد را کوتاه نگه دارید تا خطر خدشه زدن پوست کمتر شود.

• تذکر: همیشه بهترین راه اعتماد به پزشک یا پزشک کودکان است. اگر جوش‌ها به هر دلیلی نگرانی یا علایم عجیب داشته باشند، به پزشک مراجعه کنید. او می‌تواند اطلاعات دقیقتری ارائه دهد و در صورت لزوم راهنمایی درمانی بدهد.

درمان پزشکی

جوش‌های روی صورت و بدن نوزادان معمولاً بی‌خطر هستند و به درمان پزشکی خاصی نیاز ندارند. اغلب این جوش‌ها به تدریج خود به خود کاهش می‌یابند و در چند هفته اول پس از تولد نوزاد از بین می‌روند. با این حال، در مواردی که جوش‌ها خیلی شدید و تحریک‌کننده باشند یا به علت عفونت یا دیگر مشکلات پوستی ناشی شوند، ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشید. در اینجا تعدادی از روش‌های درمان پزشکی و دارویی برای جوش‌های نوزاد آورده شده است:

1. مشاوره پزشکی: اگر جوش‌های نوزاد شما خیلی شدید یا به نظر می‌رسد که ناشی از عفونت یا مشکلات پوستی دیگر هستند، اولین گام باید مشاوره با پزشک شود. پزشک می‌تواند تشخیص دقیقی از وضعیت پوست نوزاد ارائه دهد و در صورت لزوم، درمان مناسب را تجویز کند.
2. معالجه با کرم یا پماد: در برخی موارد، پزشک ممکن است پماد یا کرم‌های مخصوصی را تجویز کند تا به تسکین و بهبود جوش‌های نوزاد کمک کنند. این موارد معمولاً دارای ترکیبات ضد التهاب و ضد عفونی کننده هستند.
3. آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر پزشک برای جوش‌های نوزاد شما علائم عفونت مشاهده کند، ممکن است داروهای آنتی‌بیوتیکی تجویز کند تا عفونت را کنترل کند.
4. استفاده از کرم‌های استروئیدی: در برخی موارد، از کرم‌های استروئیدی با توجه به توصیه پزشک می‌توان استفاده کرد. این کرم‌ها معمولاً برای کاهش التهاب و تحریک پوست تجویز می‌شوند.

• تذکر: هرگز از داروها یا محصولات پوستی بدون مشورت با پزشک یا پزشک کودکان استفاده نکنید. همچنین، هرگز جوش‌ها را خودتان باز نکنید یا تلاش کنید برای درمان آنها از داروها و محصولات دارویی بدون مشورت پزشکی استفاده کنید. بهترین کار این است که به پزشک کودکان معتمد خود مراجعه کرده و توصیه‌های او را در خصوص مراقبت از پوست نوزاد خود دنبال کنید.

بیماری های مرتبط با جوش های روی صورت و بدن نوزاد

جوش‌های روی صورت و بدن نوزادان ممکن است با مشکلاتی همراه باشند. در زیر، به تفصیل درباره مشکلات مرتبط با جوش‌های نوزاد و چگونگی مدیریت آنها توضیح داده شده است:

1. اریتما توکسیکوم:
   • این مشکل یکی از مشکلات پوستی شایع در نوزادان است. اریتما توکسیکوم معمولاً در هفته اول تا دو هفته از زندگی نوزاد ظاهر می‌شود.
     • علائم: این بیماری با پوستهای قرمز رنگ، آبکی و بدون تبخیر مشخص می‌شود. بیشترین تاثیر آن در صورت، گونه‌ها و تنه نوزاد مشاهده می‌شود.
     • مدیریت: اغلب اریتما توکسیکوم بی‌خطر است و بدون نیاز به درمان خاصی از خود می‌گذرد. از پوست نوزاد دست نزنید و به آرامی آن را بشویید. در صورت نگرانی، به پزشک مشورت کنید.
2. میلیا:
   • میلیا جوش‌های کوچک و سفید در پوست نوزادان است که به دلیل انسداد غده‌های روغنی پوست ایجاد می‌شوند.
     • علائم: میلیا به شکل جوش‌های کوچک، سفید و مشابه با دانه‌های چاودار در نواحی صورت، بخصوص در ناحیه بینی و گونه‌ها ظاهر می‌شوند.
     • مدیریت: اغلب میلیا بی‌خطر است و به طور طبیعی خود برطرف می‌شود. تلاشی برای خارج کردن میلیاها به وسیله فشار دادن آنها توسط والدین توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند به عفونت و التهاب پوست منجر شود. اگر میلیا باعث نگرانی شده، به پزشک مراجعه کنید.
3. اگزما:
   • اگزما یک مشکل پوستی مزمن است که می‌تواند در نوزادان هم ظاهر شود. آن را معمولاً با علائم خشکی، قرمزی، خارش و ترشحات پوستی متوجه می‌شوند.
     • مدیریت: درمان اگزما ممکن است شامل استفاده از کرم‌ها یا پمادهای مرطوب‌کننده، استفاده از استروئیدهای موضعی (با تجویز پزشک) و اجتناب از عوامل تحریک‌کننده مانند مواد شوینده قوی و لباس‌های ناخن دار باشد. بهتر است با پزشک کودکان مشورت کنید تا بهترین راه‌حل‌ها را برای مدیریت اگزما نوزادتان پیدا کنید.