سینوزیت در کودکان چگونه است؟ راه های درمان آن!

سینوزیت در کودکان، به وضعیت التهاب و التهاب عفونی در سینوس ها اطلاق می‌شود. سینوزیت در واقع یک عفونت در سینوس ها است که می‌تواند در ناحیه پیشانی، بینی و صورت رخ دهد. این التهاب معمولاً ناشی از ویروس ها، باکتری ها یا عوامل آلرژیک است.

در سینوزیت، غشاهایی که داخل سینوس ها قرار دارند، به علت التهاب و تورم، می‌توانند مسدود شوند و انتقال هوا و مایعات درون سینوس ها را متوقف کنند. این مسدودیت باعث ایجاد یک محیط مناسب برای رشد باکتری ها و ویروس ها در سینوس ها می‌شود.

علت بروز سینوزیت

علت بروز سینوزیت در کودکان می‌تواند متنوع باشد. در بیشتر موارد، سینوزیت در کودکان به علت عفونت ویروسی یا باکتریایی رخ می‌دهد. عفونت‌های رایجی که می‌توانند سینوزیت در کودکان ایجاد کنند عبارتند از:

1. عفونت‌های تنفسی: سرماخوردگی، آنفولانزا، آدنوویروسیتوز، رینوویروس، ویروس‌های تنفسی سینسیال و غیره. این ویروس‌ها می‌توانند به سینوس ها گسترش یابند و التهاب را به دنبال داشته باشند.
2. عفونت های باکتریایی: عموماً عفونت باکتری‌های استرپتوکوک، هموفیلوس اینفلوآنزا، پنوموکوک و موراکسلا است. این باکتری‌ها می‌توانند در ناحیه بینی و حلق قرار گرفته و عفونت سینوس ها را ایجاد کنند.
3. آلرژی: برخی از کودکان ممکن است به آلرژی ها و حساسیت های ناشی از ذرات هوا، گرده گیاهان، قارچ ها یا حتی مواد غذایی در معرض باشند. این حساسیت ها می‌توانند عفونت و التهاب در سینوس ها را ایجاد کرده و سینوزیت را در کودکان ایجاد کنند.
4. ترشحات نازل: در برخی از موارد، ترشحات نازل که به دلیل سرماخوردگی، آلرژی یا عوامل دیگر ایجاد می‌شوند، می‌توانند در سینوس ها مسدود شوند و عفونت سینوزیت را نیز به همراه داشته باشند.

علائم سینوزیت کودکان

علائم سینوزیت در کودکان ممکن است متفاوت باشد و بستگی به شدت و نوع عفونت داشته باشد. اما برخی از علائم و نشانه‌های شایع سینوزیت در کودکان عبارتند از:

1. درد و فشار در ناحیه پیشانی، بینی یا صورت: کودک ممکن است احساس درد یا فشار در ناحیه پیشانی، بینی و صورت خود کند. این درد ممکن است شدیدتر شود و در طول روز تشدید شود.
2. تورم و قرمزی در ناحیه پیشانی یا بینی: کودک ممکن است تورم و قرمزی در ناحیه پیشانی یا بینی خود را داشته باشد. این تورم ممکن است باعث تغییر در شکل صورت کودک شود.
3. خستگی و ضعف عمومی: سینوزیت ممکن است باعث خستگی و ضعف عمومی در کودک شود. کودک ممکن است انرژی کمتری داشته باشد و به طور کلی ضعیف‌تر و خسته‌تر به نظر برسد.
4. تغییر در رفتار و خلق و خو: برخی از کودکان ممکن است به دلیل درد و عدم راحتی در ناحیه صورت، تغییر در رفتار و خلق و خو نشان دهند. آنها ممکن است بیشتر عصبانی و بدخلق باشند و در برخی موارد از خواب بیدار شوند.
5. عطسه و کاشته شدن: سینوزیت ممکن است باعث ایجاد عطسه مکرر در کودک شود. کودک ممکن است عطسه بیشتری داشته باشد و بینهایت نیاز به کاشتن بینی خود را تجربه کند.
6. ترشحات بینی: کودک ممکن است ترشحات بینی زیادی داشته باشد. این ترشحات ممکن است رنگی و لزج باشند و در گاهی موارد حاوی خون یا ترشحات زرد رنگ باشند.

تشخیص سینوزیت کودکان

تشخیص سینوزیت در کودکان معمولاً توسط پزشک انجام می‌شود و شامل مراحل زیر است:

1. مصاحبه و تاریخچه پزشکی: پزشک در ابتدا با شما به عنوان والدین یا نگهدارنده کودک صحبت می‌کند و درباره علائم و نشانه‌هایی که کودک دارد، سوالاتی را مطرح می‌کند. این مصاحبه شامل سوالات درباره علائم، مدت زمان علائم، شدت درد، تغییرات در رفتار کودک و سابقه بیماری‌های قبلی می‌شود.
2. بررسی بالینی: پس از مصاحبه، پزشک بررسی بالینی کودک را انجام می‌دهد. او ممکن است ناحیه صورت و بینی را بررسی کرده و علائم مشخص سینوزیت را مشاهده کند، مانند تورم، قرمزی و ترشحات بینی.
3. آزمون فیزیکی: پزشک می‌تواند آزمون‌های فیزیکی انجام دهد تا نشانه‌های بیشتری از سینوزیت کودک را تشخیص دهد. مثلاً با استفاده از سنگفرش بر روی ناحیه پیشانی یا بینی ضربه می‌زند تا درد و فشار در این ناحیه را ارزیابی کند.
4. تصویربرداری: در برخی موارد، پزشک ممکن است نیاز به تصویربرداری داشته باشد تا تشخیص دقیق‌تری از سینوزیت کودک بگیرد. رادیوگرافی، سونوگرافی، یا اسکن CT (توموگرافی کامپیوتری) می‌تواند استفاده شود تا نشان دهندگان التهاب و ترشحات در سینوس ها را نشان دهند.

راه های درمان سینوزیت کودکان

درمان سینوزیت در کودکان معمولاً بسته به شدت علائم و نوع عفونت، شامل روش‌های زیر می‌شود:

1. درمان خانگی: در موارد سینوزیت ملایم و بدون علائم شدید، ممکن است پزشک توصیه کند که کودک شما با استفاده از روش‌های خانگی و تغییرات در سبک زندگی خود، بهبود یابد. این شامل استفاده از بخوری‌ها و آبگرمکن‌ها برای تسکین عفونت و التهاب، استفاده از مکمل‌های غذایی مانند ویتامین C، استفاده از آب گرم و نمک برای شستشوی بینی (آب نمکی) و استفاده از مرطوب‌کننده‌ها در محیط زندگی می‌باشد.
2. مصرف آنتی‌بیوتیک: در صورتی که سینوزیت باعث شده باشد که عفونت باکتریایی در سینوس‌ها شکل بگیرد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک را تجویز کند. آنتی‌بیوتیک‌ها به کنترل عفونت و کاهش التهاب کمک می‌کنند.
   • تعیین بهترین آنتی‌بیوتیک برای درمان سینوزیت کودکان بستگی به عواملی مانند سن کودک، شدت علائم، نوع عفونت و حساسیت به آنتی‌بیوتیک‌ها دارد. تصمیم نهایی در این مورد بر عهده پزشک خانواده است. با این حال، برخی از آنتی‌بیوتیک‌های معمولاً استفاده شده برای درمان سینوزیت در کودکان عبارتند از:
     • 1. آموکسی سیلین: این آنتی‌بیوتیک از خانواده پنیسیلین‌ها است و برای درمان سینوزیت در کودکان بسیار معمول استفاده می‌شود. دوز آن بستگی به سن و وزن کودک دارد و توسط پزشک تجویز می‌شود.
     • 2. سفتریاکسون: این آنتی‌بیوتیک از خانواده سفالوسپورین‌ها است و معمولاً در موارد شدید یا مقاوم به آموکسی سیلین استفاده می‌شود. معمولاً به صورت تزریقی تجویز می‌شود.
     • 3. کلاریترومایسین: این آنتی‌بیوتیک از خانواده ماکرولیدها است و در برخی موارد سینوزیت در کودکان استفاده می‌شود. دوز و مدت مصرف آن بستگی به توصیه پزشک دارد.
     • 4. آزیترومایسین: این آنتی‌بیوتیک نیز از خانواده ماکرولیدها است و در برخی موارد سینوزیت در کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. دوز و مدت مصرف آن بستگی به توصیه پزشک دارد.
3. ضدالتهاب‌ها و آنتی‌هیستامین‌ها: این دسته از داروها معمولاً برای کاهش التهاب و تسکین علائم سینوزیت استفاده می‌شوند. ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند به تسکین درد و سایر علائم کمک کنند.
4. مکمل‌های غذایی: برخی از مکمل‌های غذایی مانند ویتامین C و روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا-3 می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب کمک کنند.
5. روش‌های فیزیکی: استفاده از روش‌های فیزیکی مانند بخار درمانی، ماساژ بینی و تمرینات تنفسی می‌توانند به بازکردن مجرای هوایی و تسکین علائم کمک کنند.
6. در موارد شدیدتر و مقاومت به درمان‌های دیگر، ممکن است نیاز به درمان جراحی باشد. این شامل دسترسی به سینوس‌ها و تخلیه ترشحات، تمدید مجدد مجرای بینی و در برخی موارد پاکسازی آدنوئیدها (انتهای بینی) است.

درمان سینوزیت کودکان با طب سنتی

در طب سنتی، برخی روش‌ها و درمان‌های طبیعی می‌توانند در درمان سینوزیت کودکان مؤثر باشند. با این حال، قبل از استفاده از هرگونه درمان طب سنتی، توصیه می‌شود با پزشک خود یا پزشک متخصص تماس بگیرید و از نظر او درباره استفاده از روش‌های طب سنتی مشورت بگیرید. همچنین، مطمئن شوید که روش‌های طب سنتی همراه با درمان‌های اصلی و توصیه‌های پزشک قرار می‌گیرند.

در زیر چند روش طب سنتی که می‌تواند در درمان سینوزیت کودکان مفید باشد، ذکر شده است:

1. آب گرم و نمک: استفاده از آب گرم و نمک (آب نمکی) برای شستشوی بینی می‌تواند به تسکین عفونت و التهاب سینوس‌ها کمک کند. می‌توانید یک فنجان آب گرم و نمک را آماده کرده و با استفاده از یک پمپ بینی یا یک قطره‌گرم کننده بینی، آب را به نازل‌های بینی کودک تزریق کنید.
2. بخوری‌ها: استفاده از بخوری و تنفس در برابر بخار آب گرم می‌تواند به تسکین علائم سینوزیت کمک کند. می‌توانید کودک را در نزدیکی بخوری قرار داده و او را بدونیمی‌کنید تا بخار را تنفس کند.
3. گیاهان طبیعی: برخی گیاهان طبیعی مانند زنجبیل، آلوئه‌ورا، رازیانه، نعناع و پونه می‌توانند به تسکین عفونت و التهاب کمک کنند. می‌توانید از عصاره یا عرق گیاهان مذکور استفاده کنید و آنها را به شکل چای گرم به کودک بدهید.
4. ماساژ بینی: ماساژ بینی می‌تواند به بازکردن مجرای بینی و تسکین علائم سینوزیت کمک کند. می‌توانید با استفاده از انگشتان خود به آرامی و با حرکات دایره‌ای ماساژی روی ناحیه بینی کودک انجام دهید.
5. رژیم غذایی سالم: تغذیه مناسب و مصرف غذاهای سالم و غنی از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کودک و کاهش التهاب کمککند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، ماهی چرب، مغزها و آجیل‌ها، زنجبیل و سیر می‌تواند مفید باشد.
6. تغییرات در سبک زندگی: تغییرات در سبک زندگی کودک می‌تواند به بهبود عفونت سینوزیت کمک کند. از جمله این تغییرات می‌توان به استفاده از روش‌های تمیز کردن بینی، تمرینات تنفسی، مداومت در مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک و از آلرژن‌های محیطی پرهیز کرد.

عوارض عدم درمان سینوزیت کودکان

عدم درمان سینوزیت در کودکان می‌تواند به عوارض جدی منجر شود. در زیر، برخی از عوارض احتمالی عدم درمان سینوزیت در کودکان آورده شده است:

1. التهابات مزمن: سینوزیت در کودکان ممکن است به صورت مزمن تبدیل شود، که در این صورت معمولاً علائم بیماری به مدت 12 هفته یا بیشتر ادامه دارد. التهاب مزمن سینوس‌ها می‌تواند باعث مشکلات مزمن تنفسی، تورم مزمن، درد مزمن و عفونت‌های مکرر مجاری تنفسی شود.
2. گسترش عفونت: سینوزیت در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند به سایر مناطق درونی یا خارجی بینی گسترش یابد. ممکن است عفونت به سیستم تنفسی پایین‌تر (مانند ریه‌ها) یا به سایر ساختارهای صورت (مانند چشم‌ها، دندان‌ها، گوش) گسترش یابد و عوارض جدی‌تری ایجاد کند.
3. کمبود رشد: سینوزیت مزمن در کودکان ممکن است باعث کاهش اشتها، کمبود رشد و کاهش وزن شود. این می‌تواند نتیجه عدم تغذیه مناسب به دلیل عدم توانایی کودک در مصرف غذا درست و کافی باشد.
4. مشکلات تحصیلی: بیماری مزمن مانند سینوزیت می‌تواند توجه و تمرکز کودک را تحت تأثیر قرار دهد و باعث مشکلات تحصیلی شود. عدم توانایی در حفظ تمرکز و انجام وظایف تحصیلی می‌تواند منجر به مشکلات در عملکرد تحصیلی و رشد تحصیلی کودک شود.
5. عوارض سیستمیک: در موارد شدیدتر، سینوزیت ممکن است عوارض سیستمیک نظیر عفونت خون (سپتیسمی)، مغز و اعصاب (مانند مغز استخوانی)، و سایر ارگان‌ها و سیستم‌های بدن را به همراه داشته باشد.

بیماری های مرتبط با سینوزیت کودکان

بیماری‌های مرتبط با سینوزیت در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. التهاب مجاری تنفسی علوی: این عفونت‌ها شامل سرماخوردگی، آنفلوآنزا، رینیت و فرم‌هایی از عفونت‌های تنفسی بالا می‌شوند که می‌توانند به سینوزیت در کودکان منجر شوند.
2. عفونت‌های تنفسی تحتانی: بیماری‌هایی مانند برونشیولیت، عفونت ریه و عفونت‌های حاد تنفسی می‌توانند به سینوزیت در کودکان منجر شوند.
3. آلرژی: بیماری‌های آلرژیک مانند آلرژی به گرده گیاهان، گربه، گرد و غبار و غیره، می‌توانند به سینوزیت در کودکان منجر شوند. آلرژی‌ها باعث تورم و التهاب مجاری تنفسی علوی می‌شوند و می‌توانند به سینوزیت مزمن در کودکان منجر شوند.
4. بیماری‌های ایمنی: برخی بیماری‌های ایمنی مانند سیستمیک لوپوس اریتماتوس، سندرم سجوگرن و بعضی از اختلالات ایمنی می‌توانند باعث سینوزیت در کودکان شوند.
5. عوامل مکانیکی: عواملی مانند انحراف بینی، پلیپ‌های بینی و مانعی که در مجرای بینی ایجاد می‌کنند، می‌توانند به انسداد جریان هوا و تجمع ادرار در سینوس‌ها و در نتیجه سینوزیت در کودکان منجر شوند.