برفک دهان نوزاد به لکه‌های سفید یا زرد خامه‌ای شکل در دهان نوزاد اشاره دارد که در واقعیت خطری جدی برای سلامتی نوزاد ندارند. این لکه‌ها به نام “برفک دهان” شناخته می‌شوند و معمولاً در دهان نوزادان در سنین اولیه زندگی ظاهر می‌شوند.
علت برفک دهان نوزاد
برفک دهان نوزاد یک پدیده طبیعی و بی‌خطر است که معمولاً به دلیل عوامل زیر در دهان نوزادان ایجاد می‌شود:
- تولید چربی در غدد سلوا: در دهان نوزادان، غددی به نام غدد لبها (سیالی) وجود دارند که مواد چربی (لیپیدها) را ترشح می‌کنند. این مواد چربی در دهان نوزادان به صورت لکه‌های سفید یا زرد خامه‌ای شکل ظاهر می‌شوند.
- نوع غذا: نوع غذایی که نوزاد مصرف می‌کند، ممکن است تأثیری بر تولید چربی در غدد سلوا داشته باشد. مثلاً، در صورتی که نوزاد شیر مادر مصرف کند، احتمال بیشتری برای ایجاد برفک دهان وجود دارد.
- فشار دست: برخی از والدین ممکن است به طور ناخودآگاه فشار زیادی به دهان و لثه‌های نوزادان وارد کنند، که می‌تواند به تحریک غدد سلوا و افزایش تولید چربی در این مناطق منجر شود.
- سن نوزاد: برفک دهان به طور معمول در نوزادان جدید الولاده یا کودکانی در دوره اولیه زندگی ظاهر می‌شود و تا سن چند ماهگی به صورت طبیعی کاهش می‌یابد. این به دلیل تطور طبیعی غدد سلوا در نوزاد مربوط می‌شود.
علائم برفک دهان نوزاد
برفک دهان نوزاد عمدتاً به وسیله لکه‌های سفید یا زرد خامه‌ای در دهان نمایان می‌شود. این لکه‌ها ممکن است در لبها، لثه‌ها و داخل دهان نوزاد ظاهر شوند. اگر شما به علائم برفک دهان نوزاد توجه کنید، ممکن است این علائم را تشخیص دهید:
- لکه‌های سفید یا زرد خامه‌ای: علامت اصلی برفک دهان نوزاد، وجود لکه‌های سفید یا زرد خامه‌ای در دهان است. این لکه‌ها ممکن است در مناطق مختلف دهان نوزاد، از جمله لبها، لثه‌ها و زبان، دیده شوند.
- آزمایش با فشار دست: برخی والدین ممکن است با فشار دست به لکه‌ها دست بزنند تا مشاهده کنند که آیا این لکه‌ها حساسیت دارند یا نه. اگر لکه‌ها به فشار دست حساسیت نشان دهند و نوزاد به علت آنها ناراحت شود، ممکن است علامتی از برفک دهان باشند.
- ناراحتی نوزاد: بعضی از نوزادان ممکن است به علت برفک دهان ناراحتی کنند. این ناراحتی معمولاً به علت تحریک لکه‌های برفک دهان توسط فشار یا تماس مادران و والدین با لبها و لثه‌ها ایجاد می‌شود.
- مشکلات تغذیه: در برخی موارد، برفک دهان می‌تواند باعث مشکلات تغذیه نوزاد شود. اگر نوزاد به علت وجود برفک دهان به شیر مادر یا فرمول شیر دسترسی کافی نداشته باشد یا تغذیه مناسبی نداشته باشد، ممکن است مشکلات تغذیه‌ای به وجود آید.
برای کسب اطلاعات در مورد لب شکری و راه های درمان آن کلیک کنید
پیشگیری از برفک دهان نوزاد
برفک دهان نوزاد به طور عمومی یک پدیده طبیعی و بی‌خطر است و بیشتر مواقع نیازی به پیشگیری خاصی ندارد. این لکه‌های سفید یا زرد خامه‌ای معمولاً به طور طبیعی با رشد نوزاد کاهش می‌یابند. با این حال، اگر می‌خواهید به نوزاد خود در مقابل برفک دهان کمک کنید یا از ایجاد آن جلوگیری کنید، می‌توانید این نکات را در نظر بگیرید:
- تغذیه منظم: تغذیه مناسب نقش مهمی در پیشگیری از برفک دهان نوزاد ایفا می‌کند. اگر نوزاد شیر مادر می‌خورد، اطمینان حاصل کنید که تغذیه منظم و کافی دارد. اگر از فرمول شیر استفاده می‌کنید، معمولاً فرمول‌های غذایی با کیفیت بالا و ترکیبات مشابه شیر مادر را انتخاب کنید.
- توجه به بهداشت دهان: بهداشت دهان نوزاد نیز می‌تواند در پیشگیری از برفک دهان مفید باشد. برای تمیز کردن لثه‌ها و دهان نوزاد از یک پارچه نرم و تمیز با آب گرم استفاده کنید. از قطن نخی یا دستمال نرم برای تمیز کردن لکه‌ها استفاده نکنید تا احتمال آسیب دادن به بافت دهانی نوزاد را کاهش دهید.
- جلوگیری از تحریک: اجتناب از تحریک دهان نوزاد می‌تواند به پیشگیری از برفک دهان کمک کند. از فشار دادن یا خراشیدن لکه‌ها در دهان نوزاد پرهیز کنید. همچنین توجه داشته باشید که برخی از نوزادان به تماس دستان یا اشیاء متفرقه با دهان حساسیت نشان می‌دهند.
- مشاوره با پزشک: اگر شما نگرانی‌هایی در مورد برفک دهان نوزاد دارید یا علایمی نامعمول مشاهده می‌کنید، بهتر است با پزشک کودکان مشورت کنید. پزشک می‌تواند تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد و راهنمایی مناسبی ارائه کند.
تشخیص برفک دهان نوزاد
تشخیص برفک دهان نوزاد به سادگی از ظاهر لکه‌های سفید یا زرد خامه‌ای در دهان نوزاد انجام می‌شود. این لکه‌ها معمولاً در لبها، لثه‌ها و داخل دهان نوزاد ظاهر می‌شوند. اما به عنوان والدین، ممکن است بخواهید مطمئن شوید که این علائم واقعاً به برفک دهان نوزاد مرتبط هستند. در ادامه نحوه تشخیص برفک دهان نوزاد را توضیح می‌دهم:
- نگاه به لبها و لثه‌ها: ابتدا باید دهان نوزاد خود را با دقت مشاهده کنید. برفک دهان معمولاً در لبها و لثه‌ها ظاهر می‌شود. این لکه‌ها سفید یا زرد خامه‌ای رنگ بوده و معمولاً با رنگ دهان متفاوت هستند.
- بررسی مکان ایجاد برفک دهان: برفک دهان نوزاد معمولاً در مناطق خاصی از دهان ظاهر می‌شود. این مناطق شامل داخل لبها، لثه‌ها، و زبان می‌شود. برخی نوزادان ممکن است برفک دهان را در تمام این مناطق داشته باشند.
- تغذیه نوزاد: مراقبت از تغذیه نوزاد نیز می‌تواند به تشخیص برفک دهان کمک کند. برفک دهان ممکن است در نوزادانی که شیر مادر می‌خورند یا مصرف فرمول شیر کم داشته باشند، بیشتر دیده شود. بنابراین، نوع تغذیه نوزاد نیز مهم است.
- مشاوره با پزشک: اگر شما نگرانی‌هایی در مورد برفک دهان نوزاد دارید یا این عارضه به نظر مشکوک می‌آید، بهتر است با پزشک کودکان مشورت کنید. پزشک می‌تواند به شما راهنمایی کند و در صورت لزوم تشخیص دقیق‌تر و درمان مناسب را ارائه دهد.
درمان برفک دهان نوزاد
برفک دهان نوزاد به طور عمومی یک پدیده طبیعی و بی‌خطر است و بیشتر مواقع نیازی به درمان خاصی ندارد. این لکه‌های سفید یا زرد خامه‌ای معمولاً به طور طبیعی با رشد نوزاد کاهش می‌یابند. با این حال، در برخی موارد، والدین ممکن است اقداماتی انجام دهند تا نوزاد خود را در مواجهه با این علائم راحت‌تر کنند. در ادامه، راه‌هایی برای مدیریت و درمان برفک دهان نوزاد آمده است:
- شستشو با آب گرم: برای تمیز کردن لکه‌های برفک دهان نوزاد، می‌توانید از یک پارچه نرم و تمیز با آب گرم استفاده کنید. آب گرم به عنوان یک راه حل ملایم کمک می‌کند تا لکه‌ها تمیز شوند. پس از تمیز کردن دهان، لبها و لثه‌ها با دقت خشک کنید.
- استفاده از اشیاء مسکن: بعضی از نوزادان ممکن است به علت تحریک لکه‌های برفک دهان ناراحتی کنند. برای کاهش ناراحتی، می‌توانید از اشیاء مسکن مانند سربازهای دونده استفاده کنید. این اشیاء می‌توانند به نوزاد احساس آرامش دهند.
- تغذیه مناسب: اطمینان حاصل کنید که نوزاد به تغذیه مناسب دسترسی داشته باشد. در صورتی که نوزاد از شیر مادر یا فرمول شیر تغذیه می‌شود، به تغذیه منظم و کافی توجه داشته باشید. تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود وضعیت برفک دهان کمک کند.
- مشاوره با پزشک: اگر برفک دهان نوزاد به طور مشکوک بزرگتر شود یا با مشکلات تغذیه‌ای جدی همراه باشد، بهتر است با پزشک کودکان مشورت کنید. پزشک می‌تواند تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد و در صورت لزوم راهکارهای درمانی خاصی را توصیه کند.
درمان برفک دهان با طب سنتی
در طب سنتی، برای درمان برفک دهان نوزاد می‌توانید از روش‌های ملایم و طبیعی استفاده کنید. اگر شما به طب سنتی علاقه دارید، در هنگام استفاده از هر روشی باید دقت و احتیاط لازم را داشته باشید و بهتر است با یک پزشک متخصص در طب سنتی یا یک متخصص کودکان مشورت کنید. در زیر چند روش طب سنتی برای مدیریت برفک دهان نوزاد آمده است:
- ماساژ لثه: ماساژ لثه‌ها با استفاده از یک پارچه یا دستمال نرم و تمیز با حرکات ملایم می‌تواند به تسکین نوزاد کمک کند و احتمالاً به کاهش برفک دهان کمک کند. از لیوانکنی که انگشتانتان را در دستگاه پارچه قرار دهید و به آرامی لثه‌های نوزاد را ماساژ دهید، می‌توانید استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که دست‌هایتان تمیز باشند و از فشار دادن شدید به لثه‌ها خودداری کنید.
- استفاده از گیاهان طبیعی: برخی از گیاهان طبیعی ممکن است به عنوان مواد ضد التهاب و ضد باکتریایی در درمان برفک دهان نوزاد مفید باشند. به عنوان مثال، می‌توانید از ژل آلوئه‌ورا طبیعی یا عصاره کاکائو استفاده کنید. با اطمینان از ایمنی و مطمئنی این مواد، به مقدار کمی از آنها را روی لثه‌ها و لبهای نوزاد بمالید.
- استفاده از عصاره‌های گیاهی: بعضی از گیاهان دارای ویژگی‌های ضد التهابی می‌باشند. از عصاره‌هایی مانند عصاره چای سبز یا عصاره گلاب استفاده کنید. با یک پارچه تمیز، عصاره را رقیق کرده و لثه‌های نوزاد را تمیز کنید.
- مراقبت از تغذیه: اطمینان حاصل کنید که نوزاد به تغذیه مناسب دسترسی دارد. تغذیه منظم و کافی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و بهبود وضعیت برفک دهان کمک کند.
عوارض عدم درمان برفک دهان
عموماً برفک دهان نوزاد یک پدیده طبیعی و بی‌خطر است و به صورت طبیعی با رشد نوزاد کاهش می‌یابد. این لکه‌های سفید یا زرد خامه‌ای معمولاً به علت تولید زیاد چربی در غدد سلوا در دهان نوزاد ایجاد می‌شوند و به نظر نمی‌رسد که عوارض جدی داشته باشند. با این حال، در موارد نادر، عدم درمان برفک دهان نوزاد ممکن است به عوارضی منجر شود:
- ناراحتی نوزاد: برفک دهان نوزاد معمولاً ناراحتی شدیدی ایجاد نمی‌کند، اما اگر لکه‌ها به عنوان نتیجه فشار یا تحریک تا حدی حساسیت داشته باشند، نوزاد ممکن است ناراحت شود و سعی کند دستان یا اشیاء دیگر را به دهان بگیرد.
- مشکلات تغذیه: در برخی موارد، برفک دهان می‌تواند باعث مشکلات تغذیه نوزاد شود. اگر برفک دهان به قدری شدید باشد که نوزاد نتواند به طور مطلوب تغذیه کند، ممکن است نوزاد وزن نگیرد یا به مشکلات تغذیه‌ای دچار شود.
- عفونت‌های دهانی: در موارد نادر، اگر لکه‌ها یا مناطق متاثره در دهان نوزاد آلوده شوند، ممکن است عفونت‌های دهانی ایجاد شود. این عفونت‌ها ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی از برفک دهان نوزاد ظاهر شوند.
- نقص‌های رشدی: در موارد خیلی نادر، اگر برفک دهان نوزاد به صورت مزمن و شدید باشد و نوزاد به درستی تغذیه نشود، ممکن است باعث نقص‌های رشدی در نوزاد شود.